Verrassingen achter de kelderwand en onder de vloer van de Hofkapel

(Beeldtitel: Binnenhof Renovatie. Onderzoek grafkelder Hofkapel. Mannen maken een gat in de vloer van een kantoor. Brecht Cornelisse:)

RUSTIGE MUZIEK

BRECHT CORNELISSE: Het doel van het onderzoek vandaag is
door middel van boringen te kijken wat er nog bewaard is gebleven
van de oude Hofkapel onder de vloer van de huidige bebouwing en de achtermuren
om te kijken wat daar nog aan verrassingen te vinden zijn.
De rol van archeologie is het begeleiden van de werkzaamheden
om te voorkomen dat er dingen verstoord worden
en als we dingen tegenkomen, dat we die goed documenteren.
Ze hebben een gat geboord in de betonnen vloer
en daaronder zat een laagje zand en dat hebben we even eruit gehaald
en daaronder troffen we een bakstenen, gemetselde laag aan
en die leek al heel erg op de bovenkant van een gewelf
en toen we daarin geboord hebben, troffen we een holle ruimte aan
en dat bleek dus een grafkelder te zijn met resten van grafkisten erin.

(Een camera draait langzaam 360 graden rond in de holle ruimte met bakstenen muren. Op de grond ligt een kist van houten planken.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Dat is wel heel bijzonder, dat hadden we ook gewoon echt niet verwacht.
De verwachting was dat alles opengehaald zou zijn en volgestort met zand en puin.
Dus, ja, om het zo compleet aan te treffen, was wel heel bijzonder.
Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking
met verschillende bouwhistorici, die kijken naar het muurwerk.
En het onderzoek was ook deels bedoeld om te bepalen hoe dik de muren zijn
en wat er zich onder de vloer bevindt.

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(De onderzoekers maken een gat in een muur en kijken erdoorheen.)

HEIN HUNDERTMARK: Dit gat is heel bewust gekozen,
want dit gat is namelijk geboord in jong metselwerk,
dus niet metselwerk dat uit de dertiende eeuw is.
Dus men heeft hier ooit in het verleden al eens een keer gehakt,
om wat voor reden dan ook, en de boel weer dichtgemetseld
en we wilden heel graag weten: waarom heeft men dat gedaan?
Dit gat leert ons
dat hierachter zerken liggen van de oorspronkelijke kapel
die men ooit een keertje verplaatst heeft
en dat dat mogelijk ook een reden is geweest
dat men hier in het muurwerk heeft zitten hakken
en de boel weer heeft dichtgemetseld.
Het is heel erg belangrijk dat we constateren dat ze er nog zijn.
Meer dan honderd jaar geleden, toen de kapel grondig verbouwd is,
toen is er een beschrijving gemaakt,
we hebben zoveel en zoveel zerken gevonden,
maar er is niet beschreven wat men vervolgens met die zerken gedaan heeft.
Heeft men ze opgeruimd? Heeft men ze laten liggen? Of heeft men ze herlegd?
Met deze vondst kunnen we de conclusie trekken
dat er op z'n minst een aantal van die zerken herlegd zijn,
waardoor ze bewaard zijn gebleven,
en dan ook onder de grond als een soort archeologisch monument.

(Hein staat bij een bakstenen muur met boven en onder wit pleisterwerk.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Het hele bijzondere is dat wij hier een bouwnaad hebben,
een verticale naad die van onder tot boven loopt,
hij loopt achter het pleisterwerk ook door.
We hebben hier de gevelhoek van de kapel en men heeft hem in 1453 uitgebreid,
dat is bekend op schrift, maar we hebben hem nog nooit zo precies aangetroffen,
dat hier de bouwnaad zit en ook hoe men dat constructief uitgevoerd heeft,
namelijk hier met de koude naad, men heeft niet zitten inhakken en dergelijke.
Wat we wel hebben kunnen constateren hier,
is dat op funderingsniveau men sloopmateriaal heeft gebruikt
van de kopse gevel van de kapel,
die is tenslotte gesloopt om de uitbreiding te kunnen maken,
die stenen zijn schoongebikt en dat zijn de stenen die we hier zien.
Dus het zijn dertiende-eeuwse stenen, maar dus in een vijftiende-eeuwse context.
Er is in het verleden heel veel over geschreven,
het zou zus, het zou zo kunnen zijn,
en iemand heeft ooit eens een keer iets gezien
en daar worden dan conclusies uit getrokken.
Wat wij doen met het onderzoek, is echt vastleggen, goed documenteren,
om vervolgens te kunnen zeggen: wat toen en toen gezegd werd,
dat klopt wel of dat klopt niet.
Dat is waar het om gaat,
dat je dus eigenlijk het geschiedkundige verhaal kan bevestigen of juist niet
waardoor je een betrouwbaar historisch verhaal krijgt
over de bouwgeschiedenis van het Binnenhof.

(Beeldtekst: Binnenhof Renovatie. Onderzoek grafkelder Hofkapel. binnenhofrenovatie.nl.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG