Bewoners en ondernemers Lange Poten en Plein krijgen uitleg over bouwplaats en bouwschuttingen Binnenhof

In november 2022 organiseerde het Rijksvastgoedbedrijf een informatiemarkt over de Binnenhofrenovatie. De presentatie over bouwschuttingen en bouwketen aan de Lange Poten en het Plein riep toen vragen op bij bewoners en ondernemers. Tijdens een extra bijeenkomst op 20 maart 2023 gaven het Rijksvastgoedbedrijf en de aannemers meer tekst en uitleg over de werkzaamheden en veiligheidseisen. Zo kregen de bezoekers inzicht in de complexe puzzel die de Binnenhofrenovatie is.

De Lange Poten in Den Haag gezien van het Plein met links de winkels en rechts het voormalig ministerie van Justitie
De Lange Poten gezien vanaf het Plein, met rechts het voormalig ministerie van Justitie

Waarom schuttingen aan de Lange Poten? Is er ook gekeken naar alternatieven? Moeten er echt ook bouwketen op het Plein komen? Hoe zit het met het bouwverkeer? Dat waren onder meer de vragen die naar voren kwamen op de informatiemarkt op 7 november 2022 in Amare Den Haag.

Tijdens de bijeenkomst van afgelopen 20 maart in het Novotel Den Haag City Centre gingen het Rijksvastgoedbedrijf en de verantwoordelijke aannemers verder in op deze vragen. Af en toe onderbroken door kritische vragen van verontruste bewoners en ondernemers gaven ze in een aantal presentaties toelichting op de soms moeilijke keuzes die nodig zijn voor een veilige bouwplaats en een veilige omgeving.

Veiligheid en bereikbaarheid

‘Het is een puzzel’, stelt Bauke van der Goot, proces- en omgevingsmanager van aannemer Heijmans. Tijdens zijn eerste presentatie somt hij de belangrijkste uitgangspunten voor de bouwwerkzaamheden op. Hoe kunnen wij veilig bouwen voor de omgeving en onze eigen mensen? Hoe komen we naar de bouwplaats toe? Hoe zorgen we ervoor dat al het materiaal en alle machines op de juiste plek komen, ook op de bouwplaats zelf?

Naast deze logistieke puzzel zijn er ook andere voorwaarden waaraan de bouwplaats en de omgeving moeten voldoen. Fysieke én sociale veiligheid (‘je veilig voelen’), bereikbaarheid voor hulpdiensten, maar ook de belangen van omwonenden en ondernemers. En natuurlijk de wet- en regelgeving, bijvoorbeeld over de ‘bouwveiligheidszone’.

Waarom bouwschuttingen?

Samen met Erik van Baars, projectleider voorbereiding van de aannemingscombinatie voor de Tweede Kamer (J.P. van Eesteren, Croonwolter&dros  en Nico de Bont/TBI), herhaalt Bauke van der Goot nog eens waarom bouwschuttingen echt nodig zijn. Door de bouwplaats af te schermen van de omgeving borgen we de veiligheid van voetgangers en winkelend publiek.

Daarbij is de Lange Poten cruciaal als aanvoerroute voor bouwmateriaal. Het Tweede Kamercomplex is voor die aanvoer grotendeels afhankelijk van  geplande torenkranen aan de Pleinzijde. Achteruitrijdend bouwverkeer bij poort 5 ter hoogte van de uitrit van de parkeergarage Plein is geen optie. De Lange Poten is daardoor de enige veilige route om bouwmaterieel bij de voormalig ministeries van Koloniën en aan de Pleinzijde te krijgen.

Bouwplaats Binnenhof in de loop van 2024

De omvang van de bouwplaats tijdens de werkzaamheden in de loop van 2024

Meer ruimte voor voetgangers en winkelend publiek

Het brengt Erik van Baars bij de volgende puzzel. Om te voldoen aan alle veiligheidseisen worden de schuttingen drie meter hoog. Maar waar komt de bouwschutting in de Lange Poten precies te staan? Het is passen en meten; binnen de schutting moet onder andere ruimte zijn voor de steiger, bouwtransport en hulpdiensten. Daarnaast moet de wettelijk verplichte bouwveiligheidszone worden ingericht. Maar aan de winkelkant moet óók genoeg ruimte overblijven voor het winkelend publiek, hulpdiensten en leveranciers.

Tijdens de informatiemarkt in november 2022 kregen de bezoekers te horen dat de bouwschutting op 8 meter uit de gevel van de Tweede Kamergebouwen komt te staan. Daardoor zou er slechts 3,5 meter overblijven voor voetgangers, winkelend publiek en hulpdiensten. Vanzelfsprekend leverde dat bezorgde reacties op bij ondernemers en omwonenden. Op verzoek van het Rijksvastgoedbedrijf heeft de aannemer nogmaals onderzocht of de bouwschutting toch niet verder uit de winkelgevels kan worden geplaatst.

Uit nader onderzoek van bouwveiligheidsbureau Aboma blijkt dat de schutting anderhalve meter dichter op de Tweede Kamer kan komen te staan. Door geen hijsactiviteiten meer boven de Lange Poten uit te voeren, maar alles boven het Plein te hijsen naar de gebouwen kan de bouwveiligheidszone worden beperkt.

De opstelruimte voor een ladderwagen van de brandweer: 5 bij 11 meter
Beeld: NIPV
Opstelplaats ladderwagen brandweer: minimaal 5 meter breed

Bovendien blijft er dan 5 meter vrije ruimte over aan de kant van de winkels. Dat is ook precies genoeg voor de opstelplaats van de ladderwagen van de brandweer. Naast de vereiste 3,5 meter voor de gewone brandweerwagens en andere hulpdiensten, is er ook ruimte nodig voor het vastzetten van de (inderdaad vrij lange) poten van de ladderwagen.

Waarom bouwketen op het Plein?

Bauke van der Goot laat zien hoe de bouwlogistiek op de bouwplaats zelf is geregeld. Straks werken er honderden bouwvakkers op het Binnenhof. Een deel daarvan heeft een werkplek nodig. Er is bovendien ruimte nodig voor de opslag van materiaal. Door graafwerkzaamheden op het Opperhof en bouwwerkzaamheden voor de nieuwe publieksentree op de Hofplaats kunnen op die locaties geen bouwketen geplaatst worden.

De oplossing is gevonden in een drijvend ‘ketenpark’ op de Hofvijver. Hier komen de bouwketen voor de aannemers van de Eerste Kamer, Raad van State, Algemene Zaken en de buitenruimte. Op het Plein komen de bouwketen voor het Tweede Kamercomplex.

Drie bouwroutes

Kan het bouwverkeer alle bochten maken? Gaan de routes goed samen met andere activiteiten en werkzaamheden in de stad? Hoe zit het met de bevoorrading van de winkels? Dat waren een paar uitdagingen voor de bouwroute. Samen met de gemeente Den Haag zijn er drie routes naar de bouwplaats vastgesteld. Het zal gaan om gemiddeld 20 tot 25 wagens per dag. Het bouwverkeer is bij voorkeur elektrisch.

Kaart van Den Haag centrum met daarop de blauwe, gele en paarse bouwroute van en naar het Binnenhof

De blauwe, gele en paarse route naar de bouwplaats

De noordelijke route via Korte Voorhout, Tournooiveld, Lange Vijverberg en Buitenhof zal het meest worden gebruikt. Zowel de poort naar de bouwplaats bij het Buitenhof als de poort bij de Hofplaats/Lange Poten zijn via deze blauwe route goed te bereiken.
De gele route zal vooral gebruikt worden als afvoerroute tijdens de graafwerkzaamheden op het Opperhof en als afvoerroute voor de werkzaamheden bij de Tweede Kamer. Geel zal na het uithuizen van Algemene Zaken (AZ) ook gebruikt worden als aanvoerroute voor de renovatie van de panden van AZ.
De paarse route over het Spui zal alleen bij uitzondering gebruikt worden; bijvoorbeeld als andere routes gestremd zijn. In verband met winkelend publiek op het Spui is deze route alleen in de ochtend goed te gebruiken.

Wat is de planning?

Na de zomer en het verkrijgen van de benodigde vergunningen start het plaatsen van de bouwketen op de Hofvijver en de bouw van het uitzichtpunt. Volgens de voorlopige planning begint de opbouw van de schuttingen aan de Lange Poten op z’n vroegst in september 2023. Samen met het plaatsen van de bouwketen op het Plein gaat de totale opbouw zo’n negen maanden duren. Hoelang de schuttingen blijven staan is nog niet bekend. De schutting wordt pas geplaatst als het écht nodig is en ook weer weggehaald wanneer het kan.

Nieuwe vragen

De presentaties riepen ook nieuwe vragen op. Kunnen pandeigenaren zelf nog een steiger plaatsen voor noodzakelijk onderhoud aan de gevel? Hoe zit het met de extra ruimte voor de terrassen op het Plein? Deze vragen gaan over de openbare ruimte. De gemeente Den Haag heeft al aangeven dat pandeigenaren hun gevelonderhoud kunnen blijven uitvoeren. Dit zal altijd wel in overleg met de gemeente moeten plaatsvinden.

Participatie

Over het uiterlijk van de bouwschuttingen, bouwketen en verlichting laat het Rijksvastgoedbedrijf een groep ondernemers, organisaties en omwonenden meedenken. Vanaf april 2023 is hierover meer te lezen op deze website.

Meer weten?

Het Rijksvastgoedbedrijf houdt bewoners en ondernemers in de omgeving van het Binnenhof via e-mail op de hoogte. Deze mailings ontvangen? Meld u dan aan via postbus.rvb.binnenhofrenovatie@rijksoverheid.nl