De rijke historie van het Binnenhof

Sinds de eerste aanleg van het Binnenhof in de dertiende eeuw is er voortdurend bijgebouwd, afgebroken en verbouwd. De gebouwen boden de afgelopen 800 jaar onderdak aan graven, stadhouders, koningen en republikeinen. Lees meer over de rijke historie van het huidige centrum van de democratie.

Het Binnenhof in de dertiende eeuw

Het dertiende-eeuwse Binnenhof vertelt het verhaal van de Hollandse graven die er verbleven en het gebruikten als bestuurlijk en juridisch centrum. De Grafelijke Zalen - waaronder de Ridderzaal uit 1292 - zijn daar de meest opvallende overblijfselen van. Graaf Willem II en zijn zoon Floris V waren verantwoordelijk voor de bouw hiervan en de latere Hofkapel. Vanaf 1450 lieten de erfopvolgers van de Hollandse graven zich vertegenwoordigen door een stadhouder. Ook na het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648) woonde er een stadhouder op het Binnenhof. Het Stadhouderlijk Kwartier lag ten westen van de Hofkapel. Dit breidde zich eind zestiende eeuw uit langs het Buitenhof.

Grafelijke Zalen, Ridderzaal op het Binnenhof
Beeld: Corné Bastiaansen
De Ridderzaal op het Binnenhof

Goudsmids Keurhuis

Het Binnenhof kende overigens naast adel en elite ook andere bewoners. Zo had het Binnenhof woningen voor hofpersoneel. Maar ook een pand van het Haagse gilde van goudsmeden en zilversmeden, het Goudsmids Keurhuis (1640). Toch bleven provinciale instellingen eeuwenlang de belangrijkste gebruikers.

Stadhouderloze tijdperk

Tijdens het eerste stadhouderloze tijdperk (1650 – 1672) namen de Staten van Holland en West-Friesland het Stadhouderlijk Kwartier in gebruik. Een deel van de stadhouderlijke residentie werd afgebroken voor de bouw van een nieuwe monumentale vergaderzaal. Dit is nu de vergaderzaal van de Eerste Kamer. Deze vergaderzaal moest de nationale en internationale invloed van de Staten van Holland en West-Friesland uitstralen en de nieuwe machtsverhoudingen aan het Binnenhof weergeven. Dit blijkt vooral uit de plafondschilderingen die Hollands glorie uitdrukken.

Bas Arps ANP
Beeld: Bas Arps, ANP
De gouden koets arriveert bij de Ridderzaal op Prinsjesdag

Centrum van democratie

Voor de Staten-Generaal kwam in 1696 het appartement van en rond de Trêveszaal tot stand. In 1815 vond de splitsing in twee kamers plaats. Van 1815 tot 1849 vergaderde de Eerste Kamer der Staten-Generaal in de Trêveszaal. En daarna in de voormalige vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland. Tegenwoordig vergadert het kabinet iedere vrijdag in de Trêveszaal. Het Binnenhof is als hedendaags centrum van democratie, politiek en bestuur goed beveiligd. Maar tegelijkertijd ook heel toegankelijk voor algemeen publiek. En dat moet zo blijven, ook de komende decennia.