Historie & Archeologie

Wie waren Floris IV, Willem II en Floris V, de drie 13e-eeuwse grondleggers van het Binnenhof? En waarom kozen ze een afgelegen strandwal voor hun ambitieuze bouwprojecten? Een verhaal van macht, strijd, status en ambitie.

Uit 800 jaar oude bouwsporen blijkt dat het Binnenhof al in de 13e eeuw een gigantisch complex was. “Een hof met koninklijke architectuur en een nog grotere ambitie als keizerlijk paleis.”

Van zoldering tot wolkenplafonds. Van hemelse afbeeldingen tot houtimitaties. Welke verhalen vertellen de plafonds van het Binnenhof? Samen met monumentenspecialist Krijn van den Ende richten we de blik omhoog.

Ramen en glas in alle soorten en maten. Vaak met een verhaal. Monumentenexpert Marc van Roosmalen licht de verschillende toepassingen van glas op het Binnenhof toe. Een raamvertelling.

Een paar bomen, een vlaggenmast en twee bordjes met ‘verboden toegang’. Meer is het niet. Maar geliefd bij schilders, fotografen en demonstranten. Hoe is het eiland ontstaan? Lees meer over het beroemdste onbewoonde eilandje van Nederland.

Archeologen van de gemeente Den Haag hebben op de Hofplaats een oude brug ontdekt. De brug liep tot het begin van de 17e eeuw over een van de zijgrachten van de Hofgracht.

“Een ronduit zeer spannend moment met een hoog Raider of the Lost Ark-gehalte”. Wat zat er in de tijdcapsule onder het ruiterstandbeeld van Willem II?

Archeologen van de gemeente Den Haag legden de fundamenten van de Spuipoort uit de late 13de / begin 14de eeuw bloot.

Na meer dan 100.000 vondsten is archeoloog Andjelko Pavlovichij nog steeds op zoek naar sporen van de boerderij van ene vrouwe Meilendis uit Wassenaar.

Adviseur monumenten Julia Hennig over de Stadhouderskamer. 'Deze kamer wil vooral over zijn vroegere bewoner vertellen: het leven is goed en mij goedgezind.'

Rijksbouwmeester Daniël Knuttel ontwierp de Hall van de Eerste Kamer begin twintigste eeuw in een neorenaissancestijl die doet denken aan Engelse landhuizen.

De gebouwen van het Binnenhof boden de afgelopen 800 jaar onderdak aan graven, stadhouders, koningen en republikeinen. Lees meer over de rijke historie van het huidige centrum van de democratie.

Eeuwenlang werd de Hofkapel gebruikt als begraafplaats voor de grafelijke familie, edellieden en belangrijke ambtenaren. Lees meer over de roerige geschiedenis van de kapel en het ‘graven naar graven van graven’.

Op 10 juli 2023 ging het onderzoek naar de grafkelder onder de voormalige Hofkapel van start. Twee maanden lang gingen archeologen van de gemeente Den Haag op zoek naar eeuwenoude resten. “Het zal van dag tot dag spannend zijn.”

Al bij het afgraven van de eerste 60 cm grond bij de voormalige Hofkapel zijn de eerste sporen van een galerijvloer en twee boven op elkaar liggende skeletten aangetroffen.

De eerste oogst van na ruim twee dagen graven: drie begravingen (skeletten), delen van de Hofkapelvloer en een bijzondere bronzen munt uit 1761.

Aan de oostzijde van de Hofkapel vonden de archeologen een hele dikke fundering. Op het eerste gezicht een zijbeuk uit de 15de eeuw waarmee de Hofkapel destijds werd uitgebreid.

Oude bakstenen uit 1289 worden beetje bij beetje zichtbaarder. Daarnaast zijn er ook graven met skeletten vrijgelegd en geborgen.

Een eerste gemetselde kleine grafkelder onder de aanbouw van de 16de eeuwse galerij van de Hofkapel is opgegraven. Deze kleine grafkelder ligt aan de westzijde van de Hofkapel en valt buiten de grote grafkelder.

Originele grondopbouw uit de ijzertijd. Zandlensjes van rond 1190 na Christus. Glaswerk uit de eerste kwart van de 17de eeuw. En een eerste kleine gemetselde grafkelder. Dat is de rijke oogst aan vondsten in week 3.

Ten zuiden van de Hofkapel is een fragment van een tonijnwervel opgegraven. Het betreft een unieke vondst, omdat tonijn in principe niet in en om Nederland in het water leeft. Ook zijn in de beerput fragmenten van luxe drinkglazen aangetroffen.

Ter hoogte van het gesloopte deel van de Hofkapel is een klein stukje van een grafzerk gevonden met daarop mogelijk een fragment van een letter. Daarnaast zijn er ook verschillende bakstenen van diverse grootte aangetroffen.

Bij de bouw van de zuidgevel van de Hofkapel in de 13de eeuw is het natuurlijke duinreliëf gevolgd. Dat betekent dat het fundament van de Hofkapel door de toenmalige bouwvakkers/metselaars op een glooiende lijn is aangelegd.

Door het onderzoek onder de voormalige Hofkapel hebben de archeologen veel meer geleerd over hoe het gebied er uitzag in de late prehistorie, inzicht gekregen in de opbouw van de zuidgevel van de Hofkapel en de begravingen (skeletten) die gevonden zijn.

Wat is er onder de vloer van de voormalige Hofkapel te zien: alleen maar zand, een holle ruimte of toch nog een stukje van een grafzerk? Dat is de hamvraag bij het inpandig onderzoek naar de bodem onder de vloer van de begane grond van de voormalige Hofkapel.

De verwachting was dat er voornamelijk zand en puin achter de acht elektrisch geboorde gaten in de vloer en de kelderwand zouden worden aangetroffen. De verrassing was dan ook groot dat achter twee gaten een grafzerk gevonden werd en een holle ruimte met een grafkelder met resten van grafkisten daarin.

Bekijk de timelapse van het archeologisch onderzoek dat in de zomer van 2023 buiten plaatsvond. De timelapse loopt van 10 juli tot 11 augustus 2023.

In de zomer van 2023 deden archeologen van de gemeente Den Haag zowel buiten als binnen onderzoek naar de grafkelder van de voormalige Hofkapel. Lees meer over de belangrijkste resultaten van het onderzoek en bekijk de video.

Een klein stukje van de ondergrond aan westzijde van de Hofkapel kon zomer 2023 niet archeologisch worden onderzocht. Daar werd later in het jaar een kleine grafkelder gevonden.