Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer

Op dinsdag 21 december is het staatsieportret van Koning Willem II uit de plenaire zaal van de Eerste Kamer ontmanteld en vervoerd naar een kunstopslag. Dat is nodig omdat het risico op schade tijdens de renovatie te groot is. De verhuizing was een bijzondere operatie, omdat het manshoge werk niet door een deur past. Er is dan ook een raam verwijderd om het schilderij het gebouw uit te kunnen transporteren.

Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer
Beeld: Tineke Dijkstra
Het staatsieportret van Koning Willem II in de plenaire zaal van de Eerste Kamer

De relatie met de Eerste Kamer

Het staatsieportret van Koning Willem II is vervaardigd door de schilder Jan Kruseman. De opdracht is gegeven na de grondwetswijziging van 1848, waarmee de Koning zijn directe invloed in de Eerste Kamer verloor. Tot 1848 benoemde de Koning de Kamerleden namelijk zelf. Met de grondwetswijziging van Thorbecke werden de leden voortaan gekozen door de Provinciale Staten.

Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer
Beeld: Tineke Dijkstra
De lijst wordt gedemonteerd om het schilderij los te kunnen maken

Koning Willem II schijnt voor de schenking van het portret aan de Eerste Kamer zelf gezegd te hebben “Ik kan niet bij U komen, daarom wil ik U mijn portret geven, opdat ik altoos bij u ben.”

Het portret hangt sinds 1849 in de plenaire vergaderzaal. Het is nu de eerste keer dat het schilderij het Binnenhof verlaat.

Voorzorg

Tijdens de renovatie van het Binnenhof wordt onder meer de vloer van de plenaire zaal opengelegd en wordt er geboord in de muren naast het schilderij. Vanaf 1 januari starten hiervoor al de vooronderzoeken. Vanwege die planning, en omdat het risico op schade door trillingen, stof, apparatuur en andere werkzaamheden te groot is, wordt het schilderij nu verplaatst.

Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer
Beeld: Tineke Dijkstra
Een eerste inspectie van het schilderij

Verschillende experts maakten samen een plan om het schilderij het gebouw uit te krijgen. Eerst wordt het portret uit de lijst gehaald en schoongemaakt. De conditie wordt gefotografeerd. Vervolgens wordt het ingepakt in Tyvek (synthetisch doek), noppenfolie en karton. Het schilderij is dan klaar voor transport. Het wordt via een raam aan de Binnenhofzijde uit het pand getakeld en in de vrachtwagen geladen. De gedemonteerde schilderijlijst wordt in delen verpakt en vervoerd. Gedurende de renovatie wordt alles bewaard in een speciale kunstopslag.

Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer
Beeld: Tineke Dijstra
Ook het inpakken gebeurt zorgvuldig

Bescherming van bijzondere objecten tijdens de Binnenhof Renovatie

Voorafgaand aan de renovatie is in een beschermingsdossier gedocumenteerd welke interieuronderdelen en kunstvoorwerpen moeten worden beschermd en welke tijdelijk worden ondergebracht in een depot. Alle roerende of demontabele kunstobjecten zijn inmiddels naar de kunstopslag verhuisd. Ook is kunst heringezet in de Tijdelijke Huisvesting van de Eerste Kamer. Dat is nodig omdat er tijdens de renovatie door verschillende werkzaamheden risico is op schade.

Koning Willem II verlaat de Eerste Kamer
Beeld: Tineke Dijkstra
Speciaal voor het transport naar buiten is er een raam gedemonteerd